Wat gebeurt er als iemand vals beschuldigd wordt?
Test 1, 2, 3. Sinaasappel op een kistje. Test test. Prof, heb jij mijn telefoon gezien? Ja, die lag 10 minuten geleden ergens hier. Oké, maar heb jij hem weggelegd dan? Want hij ligt hier niet. Nope. Jawel, want ik heb hem niet en hij ligt hier niet. Doe eens even rustig. Ik heb jouw telefoon niet hoor. Je hebt mijn telefoon wel. Jij hebt gewoon mijn telefoon gejat. En dan ga ik nu even tegen iedereen zeggen: Jongens, pas goed op je spullen, we hebben een dief in ons midden. Prof heeft mijn telefoon gejat. Hallo, dat is een vet heftige valse beschuldiging, hoor. Nou denkt iedereen hier ook een dief ben, dat is nog beschadigend ook. Oh hier, kijk eens, zat gewoon in mijn tas. Dat heb ik denk ik zelf gedaan. Dat is even een partijtje pijnlijk dit zeg. Ja kijk, ik wist natuurlijk wel dat mijn telefoon gewoon in mijn tas zat, maar ik wilde dit even gebruiken als voorbeeld voor wat we dadelijk uitgebreid gaan onderzoeken. Dit wordt een heel erg belangrijk experiment, want dit soort valse beschuldigingen, dat gebeurt heel erg vaak. Ja. Wat gebeurt er als iemand vals wordt beschuldigd? Deze interessante vraag gaan we natuurlijk onderzoeken met het Brainstormtestteam. Welkom allemaal! Er gaat hier zodadelijk een persconferentie plaatsvinden waarin bekend wordt gemaakt dat er iemand is opgepakt voor inbraak en diefstal. We willen jullie wel iets heel belangrijks duidelijk maken van tevoren. Degene die is opgepakt, die heeft het niet gedaan. Dus onthou dat goed, die heeft het niet gedaan. Maar wat ook heel belangrijk is, is dat je goed notities maakt in je telefoon van alles wat je zodadelijk hoort. Ja? Het gaat beginnen. Welkom allemaal. Voor degenen die mij niet kennen, mijn naam is Johan Michels. Ik ben voorzitter van de voetbalvereniging RKVVH. Naast mij zit Janey van Driel, de beheerder van onze kantine. Goed, wij hebben geen goed nieuws. Afgelopen weekend hebben we een absoluut dieptepunt beleefd in de honderdjarige geschiedenis van onze club. RKVVH. Er is ingebroken in onze kantine. Er is €200 uit de kast gestolen. Helaas gaat het om een bekende van ons. De dader is namelijk Jimmy Vrezens. Het ging al een tijdje niet goed met Jimmy Vrezens op onze club. Veel ruzie. Hij vroeg vaak om geld van anderen. We hebben rondgevraagd bij een aantal jongens uit zijn team en sommigen hadden wel verwacht dat Jimmy Vrezens een dief zou zijn. Hij had in zijn jeugd al eens een keer een voetbal gestolen. Misschien kunnen we nu dat filmpje laten zien van de bewakingscamera. Ja, ja. Kijk, hier zien we Jimmy Vrezens inbreken. Nu staat hij bij de bar en steelt Jimmy het geld. €200. Jimmy heeft ons ook een verklaring gestuurd. Ja, maar ik waarschuw vast dat Jimmy Vrezens een enorme leugenaar is. "Ik ben geen dief. Ik heb het helemaal niet gedaan. Ik heb nog nooit wat gejat. Ik heb misschien een keer een voetbal gejat, maar dat was echt toen ik zeven was ofzo. En sowieso die heb ik na een paar dagen gewoon weer teruggegeven, dus daar kan ik niks aan doen. De avond van de inbraak was ik gewoon thuis, ik zat een film te kijken over een bankoverval. Ik vind het echt triest van hun dat ik niet meer naar de club mag komen en dat ze denken dat ik een soort crimineel ben ofzo." Maar Jimmy Vrezens liegt als hij zegt dat hij alleen thuis was en op de bank filmpjes zat te kijken. Maar hij geeft wel toe dat hij al eerder iets gestolen heeft. En eens een dief, altijd een dief. En op dat filmpje droeg hij ook dure nieuwe kleren. Hoe komt hij aan dat geld? We hebben de zaak overgedragen aan de politie en die gaat de zaak verder onderzoeken. En Jimmy Vrezens zal uitgebreid verhoord worden. Nou, jullie hebben het hele verhaal gehoord en als een soort jury mogen jullie nu oordelen over Jimmy Vrezens, die ervan wordt verdacht dat heeft ingebroken en gestolen. Ja, dus als jullie denken dat je niet eens schuldig is, dan ga je hier bij schuldig staan als je denkt dat hij een dief en een inbreker is. Als je daaraan twijfelt, dan ga je bij het middelste bordje staan, bij twijfel. En als je denkt dat Jimmy Vrezens helemaal niet gestolen en ingebroken heeft, dan ga je bij onschuldig staan. Duidelijk? 3, 2, 1 go! Wat zullen onze testteamleden kiezen? Schuldig? Onschuldig Of twijfelen ze? Oke. Interessant Laten we hier beginnen bij schuldig, want daar staan toch de meesten. Waarom zijn jullie hier gaan staan? Nou ja, wat de voorzitter al zei; eens een dief, altijd een dief. En daar ben ik het mee eens. En ik vind het ook wel heel een beetje raar dat hij in één keer heel veel nieuwe merkkleding heeft en dat in één keer het geld weg is. Ja, dat komt waarschijnlijk gewoon van die €200. Die heeft hij gewoon gestolen. En hij heeft letterlijk toegegeven dat hij vroeger een bal heeft gestolen. Dus waarom zou die het niet nog een keer doen? Oké, jullie zijn er heel erg van overtuigd hoor ik al. Ik wil ook even horen van de twijfelaars. Ik twijfel toch wel heel erg, want er is geen bewijs dat ie schuldig is, maar ook niet bewijs dat hij onschuldig is. Dus het is erg lastig, want wie weet is het gewoon iemand anders geweest. Ja, het bewijs is gewoon niet sterk genoeg. Jullie zijn bij het bordje onschuldig gaan staan. Waarom denken jullie dat ie onschuldig is? Nou, in die video zei hij dat hij had het niet gedaan en je kon het makkelijk zien in zijn ogen dat hij het niet had gedaan en er was niet zoveel bewijs.
Nee. En ook op de bewakingsvideo was eigenlijk niet echt te zien dat hij het was. Ik krijg door dat er nieuwe ontwikkelingen zijn in de zaak van Jimmy Vrezens, breaking news. Laten we snel gaan kijken. Er zijn nieuwe ontwikkelingen in de zaak Jimmy Vrezens, die wordt verdacht van inbraak in de kantine van voetbalclub RKVVH. Daar zou hij €200 hebben gestolen. De lokale politie heeft hem uitvoerig verhoord en heeft bekend gemaakt dat Jimmy Vrezens niet de dader was. De voorzitter van de voetbalvereniging was ervan overtuigd dat Jimmy Vrezens wel schuldig was. Het is triest dat Jimmy Vrezens van zijn eigen club gestolen heeft. En eens een dief, altijd een dief. De voetbalclub beweerde dat op de bewakingsbeelden Jimmy Vrezens te zien is als inbreker, maar volgens de politie was hij op die avond gewoon thuis. De politie onderzoekt nog wie de persoon wel is. Een nieuwe verdachte is nog niet aangehouden. Direct na het zien van het nieuwsbericht over de onschuld van Jimmy Vrezens, gaat het testteam opnieuw een keuze maken. Wordt het oordeel onschuldig, twijfel of is het Jimmy Vrezens toch schuldig? Hoewel de meeste bij onschuldig gaan staan, is er toch nog twijfel en wordt er ook nog gekozen voor schuldig. Nou, ik zei het al aan het begin al eens een dief, altijd een dief. En we hebben ook niet echt iets gehoord over een andere verdachte, dus wie kan het anders gedaan hebben? Nee, en de politie heeft hem niks voor niks gearresteerd, dus er zal waarschijnlijk al iets aan de hand zijn. En ik vind dat de politie een veel te snelle conclusie getrokken. Het duurt meestal gewoon veel langer. Iemands onschuld is bewezen. En toch blijf je denken ja, ik weet het niet goed, misschien heeft hij het toch wel gedaan. Hoe werkt dat eigenlijk in je brein? Stel, iemand wordt ergens van beschuldigd. Je brein slaat dat verhaal op. En als die beschuldiging vaak wordt uitgesproken of overal te zien is, dan is dat verhaal best moeilijk uit ons geheugen te wissen. Ook als iemand uiteindelijk toch onschuldig blijkt te zijn. In het nieuwsbericht over de onschuld van Jimmy Vrezens worden de hele tijd woorden aangehaald als inbreker, diefstal, leugenaar, dader, schuldig. Ook al gaat het filmpje erover dat Jimmy Vrezens niet schuldig is. Opnieuw wordt zijn naam de hele tijd gekoppeld aan woorden die met stelen, inbreken en criminaliteit te maken hebben. En die koppeling kan in ons geheugen blijven hangen. Dus blijft voor sommigen Jimmy Vrezens voor altijd schuldig. Oké jongens, Jimmy Vrezens was echt onschuldig. Maar ja, dat hadden we natuurlijk ook al gezegd aan het begin van dit experiment. Maar toch bleven sommige van jullie bij het standpunt dat hij schuldig was. Zo zie je maar dat je dus nooit iemand zomaar moet beschuldigen, want de gevolgen kunnen voor iemand die beschuldigd wordt heel groot zijn. Zeker als dan ook nog eens blijkt dat die niet schuldig is. Er blijft altijd wel iets plakken van wat er wordt geroepen, zelfs als het een slechte grap zou zijn. Keep that in mind.