Zie jij een eend of een konijn?
Janouk. Ja. Kom eens kijken. Wat vind je ervan? Ja, dit kan mijn nichtje van 1, kan dit ook? Nou, duidelijk geen liefhebber van abstracte kunst dus. Dan gaan we verder met de test. Let op. Wat zie je nu? Ja, nu zie ik een gezicht. Of tenminste, ik zie een halve smiley. Wonderlijk toch he, dat je brein op basis van zo weinig informatie toch iets af kan maken. Want hier staan alleen een punt en een lijn en jij ziet een gezicht. Hoppa, kijk en nou is ie af. Mooi man. Hey, laat mij ook eens. Ga je gang. Komt ie, let op he. Zo. Kijk eens even, die is klaar. Ja, een panda. Ja. Mooi man. Terwijl je toch eigenlijk alleen maar wat zwarte vlekken hebt gemaakt, zie ik toch dat de omtrek van zijn witte kop tegen die witte achtergrond. Goed he?
Cool! Ja, is een belangrijk dier he, de panda. Wat zie je hier dan? Ik zie een witte driehoek die over een afbeelding heen ligt van een driehoek met drie zwarte cirkels. Maar dat is niet wat er echt staat. Dat is wat ons brein ervan maakt, toch? Ja, klopt. En hier bij deze ziet iedereen een witte bol met zwarte stekels erop, terwijl die witte bol er eigenlijk helemaal niet is. Ja, dit is dus echt een typisch gevalletje van Gestalltpsychologie. Dat is misschien een moeilijk woord, maar waar het op neerkomt is dat we graag dingen als een geheel willen zien. Orde scheppen in de chaos, losse onderdelen van informatie combineren en patronen zoeken. En dat gaat dus echt supersnel in ons hoofd. Ons brein past allerlei trucjes toe om incomplete informatie te organiseren en beter te begrijpen. Janouk, ik heb nog een verrassing voor je. Cadeautje van de kunstenaar. Ik heb je konijn geschilderd. Mijn konijn? Ja, sorry, maar dit is echt een vogel of een eend of zo. Dat is toch de snavel? Ja. Oh kijk nou, dit is echt mijn lieve konijntje. Nee, dat is een eend met een strik.