Wat doet onderwaterherrie met zeedieren?
Vrachtschepen, boorplatforms en windmolenparken die gebouwd worden op zee hoor je niet alleen boven water. Ook onder water is het allesbehalve stil. Vissen zijn heel gevoelig voor geluid, juist omdat ze vaak niet goed kunnen zien. Voor hen is al dat geluid onder water niet alleen vervelend, maar ook gevaarlijk. Lonneke onderzoekt in hoeverre vissen in de Noordzee te lijden hebben onder geluidsoverlast.
Is dit dier nou verdwaald door herrie in de zee? Dat is een van de onderzoeksvragen als een dier hier komt. Een van onze zorgen is of dieren stranden door herrie onder water. Of doordat ze doof worden van herrie onder water. Bruinvissen hebben hele gevoelige oren. Onder water zie je niet veel. De Noordzee is best troebel. De dieren hebben geluid nodig om hun weg te vinden. Ze hebben een mechanisme ontwikkeld dat echolocatie heet. Als ik in mijn handen klap hoor je dat het echoot. Zo weet je dat het een grote ruimte is. Dat doen die dieren ook. Ze zenden een geluid uit. Dat maken ze met hun blaasgat in hun kop. Dat geluid botst tegen een object aan. En dat kaatst dan weer terug en dat ontvangt hij dan weer. Dat hoort-ie. En dan weet hij: Hee, daar zwemt vis. Of: Hee, daar is mijn jong. Op het moment dat er veel ander geluid is, veel verstoring, kan het zijn dat dat terugkaatsen niet helemaal goed gaat. Dat hij het niet meer goed ontvangt. Waar komt al die herrie dan vandaan? Ja, kan je een herrie top-3 van de zee geven? O, ja! Nummer 3: Dat is wat we sonar noemen. En dat gebruiken schepen om de zeebodem in kaart te brengen. Nummer 2: Explosies onder water. Wist je dat er vanuit de Tweede Wereldoorlog nog heel veel bommen op de zeebodem liggen? Nee. Ja, die bommen moeten soms ontploft worden. Want het kan gevaarlijk zijn voor bijvoorbeeld vissers. En ook een soort van explosies zijn heiklappen. De windmolens die op zee worden gebouwd. Die moeten de grond in worden geheid. Dat gaat met duizenden klappen per windpark. Herriemaker numero uno: Scheepvaart. Scheepvaart?! Scheepvaart?! Dat zijn schepen die eigenlijk overal in de oceanen ter wereld heen en weer varen. Geluid van schepen kunnen wel honderden kilometers door de oceanen verplaatsen. Honderden kilometers?!Ja, maar explosies bijvoorbeeld duizend! Duizend?!Duizend?! Ja, dat is wat altijd aanwezig is in het leefgebied van deze dieren.
Ze komen daar niet vanaf. Gebeurt het vaak dat er zo'n bruinvis aanspoelt? Ja, eigenlijk elke dag in Nederland. Elke dag?! Ja. Maar niet allemaal zo mooi en vers als dit dier. Hoe kunnen we in de toekomst de vissen redden van onderwaterherrie? Minder belletjes produceren door motoren in de scheepvaart. Ook de sonar inperken. Minder sonar. En ook die explosies. Het moet allemaal zachter. Zijn ze daarmee bezig? Ja. Gelukkig worden er nieuwe methodes ontwikkeld om zulke activiteiten op zee stiller te maken. Dat is goed. Dus er is hoop. Er is zeker hoop. Dus gewoon met z'n allen: ssssst!