Wat is een schisis?
1 op de 600 kinderen wordt ermee geboren. Met een spleet tussen zijn lip, kaak of gehemelte. Of een combinatie daarvan. Dat noem je een schisis. Vroeger zeiden mensen hazenlip. Maar dat is een scheldwoord. Ook Aron is geboren met een schisis.
Aron, je bent nu twaalf jaar. Aan de bovenkant van de lip zie je alleen een klein litteken en je neus is iets platter. Hoe was dat bij de geboorte?
Bij mijn geboorte was mijn lip gespleten. En in mijn kaak en mijn gehemelte zat een spleet. En ik had ook maar één neusgat.
Wat voor problemen had je door die schisis?
Ik kon niet eten en drinken. En ik had veel last van mijn gehoor. En ik kon eigenlijk ook niet goed praten. En doordat ze dat probeerden te verhelpen, heb ik ondertussen al negen operaties gehad.
Als je geboren wordt met 'n schisis, heb je vaak meerdere problemen. Met je voeding, met je gehoor, met je uiterlijk, maar ook met goed leren praten en met je gebit. Daarom komt er na de geboorte meteen een heel schisisteam in actie.
Samen voeren ze een heel behandelplan uit dat loopt van je nulde tot je 22e, dus zolang je in de groei bent.
Leon, de plastisch chirurg voert bij een schisis allerlei operaties uit. Aan het gehemelte, de lip en de neus. Toch? Ja, dat klopt.
Het is zo bij schisis dat je verschillende vormen hebt. En wat heeft Aron? Aron heeft een enkelzijdige lip-, kaak- en gehemeltespleet. Zoals deze. En hier heb ik de afdruk van het bovenkaakje van Aron toen hij net geboren was. Dan zie je inderdaad de twee helften met in het midden de spleet. Echt een fikse spleet. Ja, dat was een duidelijke spleet.
De eerste operatie die we doen bij een schisis is de sluiting van de lip. Dat doen we op drie maanden. Oke. Dit is een model, maar is dat baby'tje echt zo klein?
Dan ga ik nu beginnen met het wegsnijden van het lippenrood aan deze kant.
Dat is het ene stukje. Precisiewerk.
En hetzelfde ga ik nu aan de andere kant doen. Dat is het tweede stukje lippenrood dat te veel is.
En dan ga ik hier de huid losmaken. En nu gaan we hem ook aan de binnenkant losmaken. En dan zie je dat ik hem naar beneden kan trekken.
Mag ik het ééntandje, Sosha?
Nu kan ik de huid van de lipdelen naar elkaar toe trekken. Wauw, echt heel knap.
En dan kunnen we het nu gaan sluiten.
Het is heel belangrijk dat het lippenrood goed op elkaar komt. Want het mooi in één lijn komen.
Dit is dan het resultaat na ongeveer een half jaar. En op negen maanden sluiten we het zachte gehemelte. Dus nog voor je eerste jaar heb je al twee operaties gehad. Ja, maar dan ben je ook wel een heel stuk op weg.
Dit zijn de zinnetjes die je mag zeggen. We gaan meten hoeveel lucht er door je neus komt, en hoeveel door de mond.
Logopediste Sarah, waarom is het voor kinderen met een schisis moeilijk om goed te leren praten?
Bij kinderen die geboren zijn met 'n lip-, kaak- of gehemelte-spleet ontsnapt er vaak lucht door de neus omdat het gehemelte niet goed werkt.
Je ziet hier de lippen, de tong, en ook het harde gehemelte en het zachte gehemelte. Het kan zijn dat er een opening zit in het harde gehemelte. Het kan zijn dat het zachte gehemelte te kort is. Je kunt je voorstellen dat het dan lastig is om een plofklank te maken. Dat hebben we nodig bij het spreken.
Bij woorden als poes, is de P een plofklank. Maar als er wel lucht door de neus komt, klinkt het als 'foes'. Of als 'gmoes'. Dan is soms het lastig om kinderen die zo spreken, goed te verstaan.
Minstens één keer per drie jaar komt Aron bij het schisisteam en kijken de specialisten welke behandelingen er nodig zijn.
Rond het 10e jaar is ook weer een belangrijk moment: de kaaksluiting.
Daarom werken verschillende specialisten samen, zoals de orthodontist en de kaakchirurg. Dit is een scan van Aron toen hij 10 was. Hier is de kaakspleet nog open. Dat is het laatste stukje schisis dat nog niet gesloten is.
Bij veel kinderen kunnen we die kaakspleet sluiten met kunstbot. Dat wordt in een laboratorium gemaakt. Zo ziet het eruit. Het lijkt op waspoederkorreltjes. Inderdaad. Wat ga je hiermee doen? Dat stop je in de kaakspleet. Binnen een jaar wordt dat omgebouwd tot je eigen bot.
Aron is nu 12 jaar en het schisisteam heeft inmiddels al veel knap werk verricht.
Wat gaan jullie in de toekomst nog doen? Bij kinderen met een schisis zie je vaak dat door operaties aan de bovenkaak de uitgroei van de bovenkaak niet goed is.
Rond het 18e jaar kun je de bovenkaak dan een stukje naar voren zetten.
En bij schisis zien we meestal scheefheid aan de neus. Daarna kunnen we de neus rechter maken, door een operatie kunnen we de scheefheid verbeteren.
En als het litteken niet mooi is, kunnen we in dezelfde operatie het litteken van de lip verbeteren.