Hoe wordt Delfts blauw gemaakt?
We gaan op zoek naar het geheim van Delfts blauw. Dat doen we hier in de Koninklijke Porceleyne Fles. Er wordt hier al bijna 400 jaar Delfts blauw maakt. Dat doen ze al eeuwenlang op dezelfde manier. Deze fabriek bestaat al sinds 1653. Alles gebeurt hier met de hand. Dus het kleien, het bakken, het beschilderen. Doordat er best wel veel werk in het Delfts blauw aardewerk gaat zitten, is het best wel duur. Dit soort bordjes is niet bedoeld om je boterham vanaf te eten, maar is echt sieraardewerk.
Hier gebeurt het. In het atelier. Dit hier is Laurens, hij is een van de plateelschilders. Dat zijn schilders die zijn gespecialiseerd in het beschilderen van dit aardewerk. Dit zwarte goedje hier is de verf. Het is eigenlijk een geheim recept, er zit kobalt in. Kobalt? Ja. Wat is dat? Kobalt is een metaalsoort. Die heeft als eigenschap dat hij bij deze temperatuur zwart is, maar als je 'm extreem verhit, wordt-ie vanzelf blauw. Alles wat je ziet dat Delfts blauw is, is ooit begonnen in deze grijstinten eigenlijk. Wat grappig! Ja, hè?
Hoogste tijd om een echte Klokhuis-vaas te maken. Dat begint allemaal met 't gieten van vloeibare klei in een mal. En kijk, die mal heeft gewoon al de vorm van een vaas. Het gips zuigt het water uit de klei, dus hoe langer je dit zo laat staan, hoe dikker de vaas wordt. Oeh, maar dit is een spannend moment: Nu gaan we zien of de vaas gelukt is. Ohhh! Ja! Die ziet er goed uit, toch? Ja. Dan kan hij nu de oven in? Nee, nee, nee. Hij moet eventjes een dagje drogen nog. Oké. En dan de oven in. En dan de oven in.
Zet hem hier maar bovenop. Yes. Doe hem dicht.
Laurens, ik heb hier een vers afgebakken witte vaas voor jou. Wat nu? Ik heb een heel mooi designtje voor jullie gemaakt. Wat cool! Dit wordt onze Klokhuis-vaas? Yes, dat wordt hem. Dus die wilde ik graag op dat vaasje gaan schilderen. Kijk nou! Daar hebben we ook alvast een passiefje voor gemaakt. Hetzelfde tekeningetje, maar dan volledig bestaand uit gaatjes. Als we met houtskoolpoeder over die tekening van de gaatjes heen gaan, gaat de houtskool door de gaatjes op de vaas. Hoe meer water ik erbij doe, hoe lichter die tint wordt. Dus hier krijg je een heel licht kleurtje blauw straks. Je hebt altijd wat water nodig om de verf smeerbaar te maken. Hoe minder water, hoe donkerder het gaat worden. Zo kunnen we eigenlijk oneindig veel tinten blauw maken.
Is-ie nu af? Ja, dit is hem. Huib, ik heb hier de beschilderde vaas van Laurens. Wat nu? We gaan hem glazuren. En dat is? Nou, we gaan er een dun glaslaagje op zetten. Dat beschermt de verf en dat maakt hem waterdicht. En hoe lang moet hij nou weer in die oven? Weer 24 uur. Deurtje dicht.
Dit is het grote moment. Als het goed is, komt-ie er nu uit als een echt Delfts blauw vaasje. Whoa. Zo! O, kijk! Zo cool! Kijk uit, hij is heet. Hij moet nog afkoelen. Even wachten voordat je naar Laurens gaat. Oké.
Kijk eens, dit is hem geworden! Supermooi, toch? Ja, supercool! Ja, en dat is dus leuk: Hieraan kun je zien dat het een echte, originele Delfts blauwe vaas is. Superthanks! Alsjeblieft!