Hoe zorgden de Romeinen voor rechte wegen?
Op deze wegen verplaatsten keizers, koeriers, handelaren, wandelaren zich eeuwenlang door het Romeinse Rijk. Dit waren de vierbaanssnelwegen van de oudheid. En altijd de kortste weg, want zoals je ziet, de wegen waren kaarsrecht. Van de ene naar de andere stad. Maar hoe doe je dat als je de andere stad niet kunt zien? Als er bergen of heuvels tussen liggen. Daar hadden de Romeinen iets slims op bedacht.
Zo, stel je even voor, dit hier is Rome. Niet echt, we zijn weer in Nederland, het is een stuk kouder. Maar bij wijze van spreken. En we willen een rechte weg aanleggen naar Napels. Vanaf hier niet te zien, Napels ligt aan de kust, en de kust ligt ongeveer daar, dat weten we wel. Maar waar precies, en hoe we een rechte weg krijgen, dat is de uitdaging. Ik pak twee herkenningsvlaggen en ga eerst op zoek naar hoge punten in de omgeving. Ik zie daar een mooi punt voor mijn herkenningvlag. Ja, dit is een perfecte plek. Aan de ene kant zie ik de zee, dus ik weet dat dit de juiste route is. Napels zie ik nog niet. En aan de andere kant zie ik nog Rome liggen. Daar kom ik vandaan, dus hier plant ik mijn vlag. Zo, en ik zie ook al meteen verderop een ander hoog punt. Voor mijn tweede vlag.
Wat belangrijk is hier vandaan, is dat ik het andere hoge punt met het andere oranje vlaggetje nog goed zie liggen. Hier plant ik mijn vlag, en draai ik me om, dan zie ik daar de zee. En als ik nog beter kijk, daar beneden bij het Oranje vlaggetje: Napels! We hebben Napels gevonden. Er is alleen nog een probleem. Mijn vier vlaggen vormen nog niet een rechte lijn, en dat moet wel. Daar hadden de Romeinen een uitvinding voor.
Dit hier is een Romeinse groma, een soort liniaal voor de weg. Ik plant hem in de buurt van mijn eerste vlag en je ziet hier een kruis van metaal, vroeger was dat vaak van hout. En vier touwtjes met daaraan een gewichtje. En nu plaats je de groma in de richting van de punten die je op een lijn wilt hebben. We beginnen daar bij Rome. En ik zorg er nu voor door langs de groma en langs de touwtjes te kijken dat de groma precies in een lijn komt te liggen met Rome.
Dit is precies de lijn met Rome. Nu loop ik om de groma heen, en kijk ik of mijn derde vlag ook precies in die lijn te zien is. Aiaiai, nee. Die zit er net naast. Ik neem de groma mee, en verplaats de vlag. En dan hoop ik dat deze ook goed is. Ja, top, die hebben we. Door naar de tweede vlag met mijn groma. Daar is Napels, en ik ga nu een rechte lijn met Napels maken vanuit dit punt. Dan kijken we weer de andere kant op, hoe het zit met de eerste vlag. Helaas, nog geen rechte lijn. Dus de groma weer een stukje verplaatsen zodat ook deze drie punten een lijn vormen. Om de complete weg recht te krijgen, moet je telkens met de groma heen en weer. In je eentje ben je hier een tijd zoet mee. De Romeinen hadden waarschijnlijk op elk belangrijk punt iemand staan met een groma, om alles supersnel kaarsrecht te krijgen. In Rome is het een stuk warmer, ik ga weer terug.