Hoe werkt een draaiorgel?

We zijn vandaag in Museum Speelklok in Utrecht en in deze zaal staan enorme draaiorgels. Tussen 1920 en 1940 waren draaiorgels in Nederland ontzettend populair. Zodra er wat te vieren viel, dansten mensen op straat op de muziek van het draaiorgel. Wat moet dat ontzettend gezellig geweest zijn. He Anton! Hoi. Jij weet veel over draaiorgels, maar hoe komt hier nou geluid uit? Het begint eigenlijk allemaal bij dit wiel. Het is natuurlijk een draaiorgel, dus daar moeten we aan gaan draaien. Maar volgens mij hoor ik nog helemaal niks. Nee, dat klopt. Dat is omdat het orgel eigenlijk nog helemaal niet weet wat hij moet spelen. Daarvoor hebben we een orgelboek nodig. Oh ja, Old McDonald had a farm. Dus deze kan dus hiermee dit spelen? Ja, ja, gek genoeg, al die gaatjes. Dat is dus de muziek. Daardoor weet het orgel wat hij moet spelen en elk orgelboek is dus een liedje. Dit is één liedje? Ja. Nou, laat maar horen dan. Mag je nog een keer draaien. Alright. Oké, maar hoe werkt dit dan precies? Doordat je draait aan dat wiel zorg je ervoor dat met zo'n soort blaasbalg de lucht door het orgel wordt gepompt. Dus die gaat zo op en neer. En dit zit hierin? Ja, dit is eigenlijk een hele kleine, maar er zit dan een hele grote hier in het orgel en dan komen er hier bovenin allemaal slangen uit, die zie je hier ook van die buizen en die buizen. Die gaan dan naar de orgelpijpen en daardoor kan de lucht door de orgelpijpen. Maar hoe weet ie dan welke orgelpijp wanneer aan moet? Ja, dat zit hier en dan zie je hieronder een rij met metalen toetsen. Dit is het klavier. En die toetsen, dat zijn eigenlijk dus een soort knopjes. Daar kan je het boek bovenop leggen. En als ik deze dan omlaag druk dan worden al die toetsen ingedrukt en dan gaan alle orgelpijpen dicht. En als je dan gaat draaien aan het wiel dan gaat het boek erdoorheen. En dan elke keer als er een gaatje is dan gaat de toets omhoog en gaat de orgelpijp open en dan kan die spelen. Je ziet hier onderaan de trommelstok een soort zelfde blaasbalg als die we eerder al hebben gezien. Die loopt vol met lucht en als hij dan weer leegloopt slaat de stok tegen de trommel. Oh ja! en zo gaat het ook bij de bellen en de bekkens. En dat dan de hele dag, best zwaar! En ook dat ritme aanhouden is niet makkelijk. Nee, zeker niet. Het is echt een vak.