Hoe kijkt een sint-jakobsschelp?

Met onze ogen kunnen we heel veel zien. Ver af van dichtbij, in kleur en ook aardig rond om ons heen. Maar we zien ook heel veel niet. Als je met andere ogen naar de wereld kijkt ziet hij er echt totaal anders uit. Zoals met de ogen van een Sint Jacobsschelp. Die leeft hier tussen de haaien en de roggen. Ja, en misschien denk je nu wel wacht even hoor, een schelp met ogen? Ja, het diertje dat in de schelp leeft heeft ogen en dat zijn er niet één of twee, maar wel honderd prachtige blauwe ogen. En dat is nog niet alles. Die werken heel anders dan onze ogen. Kijk, dit is ons oog, hier zit je pupil. En als ik hem dan openmaak, dan zit daar achter de lens. Het lijkt ook wel een beetje op een stuk gebogen glas. Het licht komt via de pupil naar binnen en de lens buigt het licht dan zo dat het achter in je oog precies op de juiste plek valt. Op speciale ontvangertjes. En die geven dat dan weer door aan de hersenen. En zo wordt er dan een beeld van gemaakt. Een fototoestel werkt ongeveer als ons oog, namelijk met een lens. Dat licht komt hierbinnen en komt dan terecht op een sensor en kun je zien als een soort elektronische versie van die ontvangertjes in onze ogen en die sensor. Die maakt van dat licht een beeld, namelijk een foto. Maar de Sint Jacobsschelp, die heeft geen lenzen in die honderd oogjes, maar spiegels. Kijken met spiegels. Dat lijkt raar, maar die gebruiken ze ook in telescopen om naar de sterren te kijken. Dit is een spiegeltelescoop en even checken. Ja, daar zit de spiegel. Hallo! Maar waarom een spiegel? Nou, met een telescoop wil je eigenlijk heel ver wegkijken. Dat kan met een lens zoals in jouw fototoestel. Alleen heb je eigenlijk een hele grote nodig, maar die is ontzettend zwaar, duur en onhandig. En een spiegel is makkelijker om te maken en makkelijk om heel groot te maken. Zo vang je meer licht op. Het werkt zo. Het licht van heel ver weg, bijvoorbeeld van een ster valt op deze grote spiegel die weerkaatst dan naar deze tweede kleinere spiegel. Ja, er zit er nog eentje. En die weerkaatsen licht. Dan naar achteren naar de sensor. En ditzelfde spiegel systeem zit dus in elk van die piepkleine oogjes van de Sint Jacobsschelp. Bizar. Waarom deze schelpen spiegels in hun ogen hebben in plaats van lenzen. Dat weten we niet, want vissen die leven ook onderwater en die hebben wel lenzen. En waarom het zo veel ogen zijn weten we ook niet. Wel weten we dat ze behoorlijk ver kunnen zien. Duikers hebben ook aangegeven dat als ze alleen al in de buurt komen van deze schelpen, ze al gauw dichtklappen. Of, want ze kunnen nog iets bijzonders, ze zwemmen weg. Gemene duikers! Ik zie jullie heus wel hoor! Ja, ehh…De Sint Jacobsschelp dus. Met wel honderd spiegels als ogen. Doei doei!